AUDYT ENERGETYCZNY PRZEDSIĘBIORSTWA
CO TO JEST AUDYT ENERGETYCZNY?
Audyt energetyczny to systematyczna kontrola i analiza wykorzystania i zużycia energii przez budynek, obiekt, organizację lub system, która ma na celu identyfikację przepływów energii wraz z określeniem możliwości poprawy efektywności energetycznej według definicji zawartej w normie PN-EN 16247. Koniecznym elementem służącym do pełnej poprawy efektywności energetycznej jest audyt energetyczny przedsiębiorstwa, który obejmuje przegląd całej gospodarki energetycznej firmy, w tym badania, analizy i oceny, diagnozę stanu użytkowania energii, wskazanie środków poprawy efektywności jej wykorzystania, a także wskazówki dotyczące przygotowania i wdrożenia systemu zarządzania energią. Raport z audytu jest opracowaniem zawierającym podsumowującą ocenę i proponowane działania usprawniające.
PODSTAWA PRAWNA
Ustawa o efektywności energetycznej z dnia 20 maja 2016 roku narzuca obowiązek wykonywania okresowego audytu energetycznego w dużych przedsiębiorstwach funkcjonujących na terenie Polski. Obowiązek ten wynika z zapisów Dyrektywy Parlamentu Europejskiego oraz Rady 2012/27/UE. Ustawa nie określa szczegółowo formy i treści audytu przedsiębiorstwa, zaś podaje dokument, w którym zawarte zostały ogólne zasady przeprowadzania audytu energetycznego. Dokumentem tym jest norma PN-EN 16247. Wydana w 2015 r. norma PN-EN 16247 wprowadza ogólne zasady opracowania audytów energetycznych, które mają powszechne zastosowanie do wszystkich audytów niezależnie od celu ich opracowania.
KTO MA OBOWIĄZEK?
Duże przedsiębiorstwa są zobowiązane do przeprowadzenia audytu energetycznego. Mianem dużego przedsiębiorstwa określa się firmę:
- w której zatrudnienie wynosi 250 lub więcej osób
- którego suma bilansowa jest równa lub wyższa od 43 mln € (175,827 ml zł jeśli rokiem obrotowym będzie rok 2015) lub roczny obrót jest równy lub wyższy od 50 mln € (204,45 mln zł jeśli rokiem obrotowym będzie rok 2015).
Zgodnie z art. 36 Ustawy o efektywności energetycznej z dnia 20 maja 2016 roku z tego obowiązku zwolnione są przedsiębiorstwa, które mają wdrożony i certyfikowany system zarządzania energią (ISO 50001) ustalony we właściwych normach lub system zarządzania środowiskowego (ISO 14001), jeżeli w ramach tych systemów przeprowadzono audyt energetyczny.
CEL
W art. 37 ust. 1 Ustawy o efektywności energetycznej z dnia 20 maja 2016 roku określono, że audyt energetyczny przedsiębiorstwa jest procedurą, która ma na celu przeprowadzenie dokładnych i potwierdzonych obliczeń odnoszących się do proponowanych planów służących poprawie efektywności energetycznej oraz dostarczenie informacji o ewentualnych oszczędnościach energii. Zgodnie z normą PN-EN 16247 celem audytu może być np. ogólna ocena stanu zużycia energii, poszukiwanie możliwości obniżenia zużycia energii, zmiany w systemie wykorzystania energii, przygotowanie systemu zarządzania energią, ocena prawidłowości zmiany systemu zaopatrzenia w energię, a jego przedmiotem może być instalacja, budynek, proces produkcyjny, system techniczny, lub gospodarka energetyczna przedsiębiorstwa.
CO ZAWIERA?
Zgodnie z przepisami normy PN-EN 16247 audyt energetyczny złożony jest z pięciu części:
1. Wymagania ogólne;
2. Budynki;
3. Procesy;
4. Transport;
5. Kompetencje auditorów energetycznych.
Audyt energetyczny przedsiębiorstwa powinien obejmować wszystkie postacie użytkowania energii:
1. dostawę energii, tj. źródła i sieci, nośniki, źródła odnawialne;
2. zastosowanie energii w obiektach i systemach technicznych, ich poprawę lub wymianę;
3. eksploatację, tj. przeglądy, monitoring, konserwację, organizację obsługi; umowy i taryfy z dostawcami, postępowanie użytkowników, ich instruowanie i szkolenie;
Elementy, które musi zawierać audyt efektywności energetycznej:
1. Ocena stanu technicznego oraz analiza zużycia energii przez obiekt (urządzenie, instalację)
2. Ocena efektów uzyskanych w wyniku realizacji przedsięwzięcia służącego poprawie efektywności energetycznej
3. W przypadku sporządzenia audytu przed zrealizowaniem przedsięwzięcia służącego poprawie efektywności energetycznej, audyt musi nadprogramowo zawierać opis potencjalnych rodzajów i wariantów realizacji przedsięwzięcia wraz z oceną jego rentowności ekonomicznej i możliwej do uzyskania oszczędności energii.
Ostatecznym efektem audytu efektywności energetycznej jest uzyskanie średniej rocznej oszczędności energii pierwotnej w wyniku realizacji przedsięwzięcia. Na podstawie tej wartości oraz deklarowanego przez odbiorcę energii czasu uzyskiwania oszczędności, należy wypełnić deklarację przetargową i przystąpić do przetargu na wybór przedsięwzięć służących poprawie efektywności energetycznej.
Wprowadzony został również obowiązek przechowywania danych dotyczących audytu energetycznego przedsiębiorstwa przez 5 lat do celów kontrolnych (art. 37 ust. 3).
ZASADY PRZEPROWADZANIA AUDYTU
Zasady przeprowadzenia audytów energetycznych przedsiębiorstw określają art. 36 i 37 Ustawy o efektywności energetycznej z dnia 20 maja2016 roku.
W Ustawie w art. 36 ust. 3 uściślano, że audyt jest przeprowadzany przez:
1. podmiot niezależny od audytowanego przedsiębiorcy, posiadający wiedzę oraz doświadczenie zawodowe w przeprowadzaniu audytu tego rodzaju lub;
2. eksperta audytowanego przedsiębiorcy, jeżeli nie jest on bezpośrednio zaangażowany w audytowaną działalność tego przedsiębiorcy.
PRZYKŁADOWA PROCEDURA AUDYTU ENERGETYCZNEGO
Norma PN-EN 16247 bardzo dokładnie i szczegółowo opisuje wszystkie czynności, które należy wykonać w ramach audytu. Ogromne znaczenie przywiązuje się w niej do współpracy ze zleceniodawcą i jego pracownikami, ustalając i skrupulatnie opisując: wizytę wstępną, spotkanie rozpoczynające i spotkanie końcowe.
Wizyta wstępna |
Audytor uzgadnia ze zleceniodawcą podstawowe warunki przeprowadzenia audytu, określa jego cel oraz czas realizacji, informuje o możliwych ograniczeniach wpływających na zakres lub procedurę wykonania audytu, wskazuje możliwości poprawy efektywności energetycznej.
|
Spotkanie rozpoczynające |
Audytor uzgadnia ze zleceniodawcą harmonogram prac oraz otrzymuje kontakt do osoby współpracującej z nim podczas wykonywania audytu. Ponadto zleceniodawca zobowiązuje się do przekazania niezbędnych danych do przeprowadzenia audytu oraz informuje o audycie pracowników, których on dotyczy.
|
Zbieranie danych |
Audytor wraz z osobą współpracującą gromadzi dane takie jak: wykaz systemów, procesów i wyposażenia zużywających energię; szczegółowe charakterystyki obiektu audytowanego; zużycie energii; projekty oraz dokumenty dotyczące utrzymania i eksploatacji; aktualne i planowane taryfy i ceny; stan systemu zarządzania energią (gospodarki energetycznej).
|
Praca w terenie |
Audytor prowadzi własne badania i obserwacje, kontroluje obiekty przewidziane do audytu, stara się ocenić rzeczywiste wykorzystanie energii w obiekcie oraz zbadać działania mające wpływ na zużycie i efektywność energetyczną.
|
Analiza |
Audytor analizuje faktyczny stan zużycia energii oraz określa możliwe środki poprawy efektywności energetycznej a podstawie zebranych danych oraz własnych badań.
|
Raport |
Raport – to dokument końcowy przeznaczony dla zleceniodawcy, zawierający syntetyczną ocenę, wnioski i zalecenia.
|
Spotkanie końcowe |
Audytor przekazuje zleceniodawcy raport z audytu, omawia zawarte w nim zalecenia i udziela niezbędnych wyjaśnień.
|
Zgodnie z zapisami Ustawy o efektywności energetycznej z 20 maja 2016 roku proponowany audyt oparty na normie PN-EN 16247 spełnia wymogi obowiązkowego audytu dla dużych przedsiębiorstw. Obejmuje wymagania dla wszystkich audytów energetycznych. Zalecenie stosowania tej normy zawiera Dyrektywa 2012/27/UE z 25 października 2012 r. w sprawie efektywności energetycznej.